Carmen Centurionis

One final piece of Latin - I happened to notice that I hadn't posted this one when I did it, which is silly, because it's the one with the most Latinitas of the three, and also I did it first.  "The Roman Centurion's Song," by Rudyard Kipling:




     “Miles Romanus qui Britannia amat.”

     Vires de exilio primo dicebant, cohorrescebant et 'tempum Britannicum brutalem' execrabantur, cum aeris aestiferum domos concalefaciebant, et ad Italiam advenire volebant.  Atqui multi remanebant; officium aut negotiatio remanere adstringebat: et in eos spiritum altricis carae adaeque ingrediabatur, et calor existent.  Fortasse pueri Roma non videbant; at Roma Britanniaque partem aequiparem amoris et devotionis, et fortasse sicut hic cogitabant: - Centurio Romanus Dicat:

“Legatus, nuntium discabam - cohors mea imperatur
Ab nautis ad Portum Itium et ab viis ad Romam illim.
Comitatus in nautas ierunt, armi infra component:
Alius gladium adsumere nunc approba.  Non ire impera!

In Britannia anni quadraginta servavi, ab Vecte ad Vallum.
Habeo neque domus alius, neque vita alius quam.
Nox prior, nonsciebam, atqui nunc hora appetet
Quae me ad patriam accit, patria hic pro certo est.

Haec ubi nomena mei facibat, haec ubi opus efficiebat;
Haec ubi inferi carissimi ponent - uxor mei - uxor et filius;
Haec ubi tempus, labor, aetas, memoria, militia et amor,
In terra Britannica inveterasceverunt.  Ah, qui avertere possim?

Pro me terra haec, mare hoc, aer hic, populi et agri sufficient.
Qualis apparatus purpuratus caelos inconstantes adaequabit,
Caeli nigri cum nives Decembris aut caeruli cum nebula Augusti—
Arcus argutus Martii cani, aut Junii diei lucis spatiosae?

Rhodani dilatanti exsecutebis antequam vinea et oliva superincumbent
obliquae prae afflatus apricus qui Nemausum penitus verrent
Ad Arelatis portam trimodam; attamen me commorare approba,
Haec ubi robores Britannici cervicati Euroaquilonem incurrent!

In Via Aurelia senex deambulabis, pinos litorales perambulabis
Ut, caerulum sicut pavonis collum, Mare Tyrrhenum fulget.
Ibis ut laureolas vicibunt, attamen—dedisces ecquando
Odor crataegi in solem, aut pteridium in umidum?

Me hic pro causa Britanniae operari concede—ad aliquos voles—
Palum exhaurire, viam facere aut auxilium nativum exercere.
Campus Hesperius aliquid (Picti scio) aut castrum graniti Marginis,
Inter mares ericaceae relictae, ut contubernales veterani dormit.

Legatus te adeo cum lacrimae—cohors ad domo imperaret!
In Britannia anni quadraginta servavi.  Quis in Roma efficem?
Hic mea cors, mea anima, mea mens est—vita sola scio.
Relinquere potestas nonest.  Non ire impera!”